Căn cứ Thông tư số 13/2010/TT-BVHTTDL ngày 30/12/2010 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quy định trình tự, thủ tục công nhận bảo vật quốc gia; Căn cứ hồ sơ đề nghị công nhận bảo vật quốc gia của Bảo tàng Hùng Vương và Ban Quản lý khu di tích đền Mẫu Âu Cơ. Ngày 21/8/2019 tại Ủy ban nhân dân huyện Hạ Hòa, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Hội nghị thẩm định hiện vật và Hồ sơ hiện vật đề nghị công nhận bảo vật quốc gia đợt 8 - năm 2019 dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Đắc Thủy - TUV, Giám đốc Sở, Chủ tịch Hội đồng. Tham gia thành viên Hội đồng thẩm định có TS. Phạm Quốc Quân, PGS.TS Nguyễn Công Việt - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia cùng các nhà quản lý chuyên môn của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đại diện lãnh đạo UBND huyện Hạ Hòa, lãnh đạo BQL khu di tích lịch sử Đền Mẫu Âu Cơ.

 

Tại hội nghị, đại diện cho hai đơn vị có hồ sơ hiện vật đề nghị công nhận bảo vật quốc gia đã lần lượt báo cáo tóm tắt trước hội đồng thẩm định. Bảo tàng Hùng Vương báo cáo tóm tắt về Bộ sưu tập Nha chương (04 chiếc); Ban Quản lý Khu di tích đền Mẫu Âu Cơ báo cáo tóm tắt về Tượng Mẫu Âu Cơ. Trên cơ sở quy định về tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục hồ sơ đề nghị công nhận bảo vật quốc gia, các thành viên Hội đồng thẩm định đã xem xét đối với từng hồ sơ hiện vật:
Bộ sưu tập Nha chương (04 chiếc) của Bảo tàng Hùng Vương có niên đại thuộc giai đoạn văn hóa Phùng Nguyên, cách ngày nay khoảng 4000 năm. Đây là bộ sưu tập độc đáo, quý hiếm và duy nhất tìm thấy ở Phú Thọ. Nha chương là một loại hình hiện vật rất độc đáo được người Phùng Nguyên chế tác từ chất liệu đá ngọc, bằng kỹ thuật ghè, đẽo, khoan, cưa tạo các rãnh nhỏ đối xứng nhau, tạo các lỗ thủng xuyên tâm rất tinh xảo; bên cạnh đó là kỹ thuật mài nhẵn, bóng, mài vát hình chữ V, hình đuôi cá đạt trình độ thẩm mỹ cao, chứng tỏ sự phát triển đỉnh cao của cư dân Phùng Nguyên trong kỹ thuật chế tác đá. Theo các chuyên gia nghiên cứu, nha chương được dùng để điều động quân đội, nó giống như một thứ “thượng phương bảo kiếm” đầy uy lực trong quân đội. Nha Chương có công dụng giống như chiếc quyền trượng hay lệnh bài biểu trưng cho quyền lực của vị thủ lĩnh dùng để điều binh khiển tướng.

 

Tượng Mẫu Âu Cơ thuộc Ban quản lý khu di tích đền Mẫu Âu Cơ, xã Hiền Lương, huyện Hạ Hòa. Đây là pho tượng cổ, quý hiếm được các nghệ nhân xưa tạo tác hoàn toàn bằng kỹ thuật điêu khắc thủ công truyền thống hết sức công phu, tỷ mỷ, cẩn thận và vô cùng độc đáo. Tượng Mẫu Âu Cơ thờ tại đền Mẫu Âu Cơ với những nét điêu khắc vô cùng tinh xảo và độc đáo, trên bức tượng là minh chứng rõ nét phản ánh về tinh thần sáng tạo nghệ thuật, đặc trưng quy trình kỹ thuật - nghệ thuật tạo tác tượng của những nghệ nhân dân gian xưa. Tác phẩm là điêu khắc nguyên gốc, có hình thức thể hiện độc đáo và là pho tượng Mẫu Âu Cơ đẹp nhất trong cuối thế kỷ XVIII - đầu thế kỷ thứ XIX mà đến nay chưa có pho tượng nào thuộc thời kỳ này có thể so sánh được. Đồng thời, đây là một trong những hiện vật gốc đã tồn tại từ lâu đời còn lưu giữ được tại đền Mẫu Âu Cơ, nơi thờ gốc Mẹ Âu Cơ của Lạc Việt. Pho tượng có ý nghĩa lớn trong việc giáo dục lịch sử, truyền thống dựng nước và giữ nước.

Ảnh: Tượng Mẫu Âu Cơ
 

Sau phần thảo luận, nhận xét của các thành viên Hội đồng thẩm định, Hội nghị đã tiến hành bỏ phiếu kín đối với từng hồ sơ hiện vật. Kết quả 02 hồ sơ hiện vật đều đạt 11/11 phiếu (bằng 100%), thống nhất đề nghị Hội đồng đưa vào danh mục đề nghị công nhận bảo vật quốc gia cho 05 hiện vật.

TS. PGS.TS Nguyễn Công Việt - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia  nhận xét, đánh giá về hồ sơ hiện vật.
 

Kết thúc hội nghị đồng chí Nguyễn Đắc Thủy - Giám đốc Sở VHTTDL, Chủ tịch Hội đồng thẩm định đã giao phòng Quản lý Di sản văn hóa tiếp tục tham mưu cho Lãnh đạo Sở hoàn thiện hồ sơ, thủ tục trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt, trình Hội đồng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Thủ tướng Chính phủ xem xét theo quy định./.

Tin: Thanh Thủy,
ảnh: Phương Hà - phòng Quản lý Di sản văn hóa