Bài và ảnh: Dương Nhị Hà
Trưởng phòng Phát triển tài nguyên du lịch
Sản phẩm “Du lịch cộng đồng Hùng Lô, thành phố Việt Trì”; “Du lịch cộng đồng Xuân Sơn, huyện Tân Sơn” là những sản phẩm OCOP dịch vụ du lịch cộng đồng đầu tiên được tỉnh Phú Thọ định hướng xây dựng trong chương trình Mỗi xã một sản phẩm; Sản phẩm được xây dựng đã hình thành hệ thống dịch vụ du lịch do cộng đồng thực hiện phục vụ khách du lịch, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển bền vững; Sản phẩm đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ công nhận sản phẩm OCOP tiêu chuẩn 3 sao tại Quyết định số 3050/QĐ-UBND ngày 18/11/2022.
Chương trình mỗi xã một sản phẩm (gọi tắt là chương trình OCOP) là chương trình trọng tâm phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát huy nội lực và gia tăng giá trị được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với mục tiêu phát triển sản phẩm OCOP nhằm khơi dậy tiềm năng, lợi thế của vùng nông thôn; nhằm nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần tái cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với phát triển tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề, dịch vụ và du lịch nông thôn; thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển bền vững trên cơ sở tăng cường ứng dụng chuyển đổi số và kinh tế tuần hoàn, bảo tồn các giá trị văn hóa, quản lý tài nguyên, bảo tồn đa dạng sinh học, cảnh quan và môi trường nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, ổn định và bền vững. Với mục tiêu đó, bên cạnh việc phát triển, nâng cấp các sản phẩm OCOP từ các làng nghề truyền thống, các hợp tác xã, các doanh nghiệp, các cơ sở, hộ sản xuất kinh doanh… thì việc xây dựng các sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng - điểm du lịch, thuộc nhóm ngành sản phẩm dịch vụ du lịch nông thôn và bán hàng, cũng là một trong những loại hình sản phẩm OCOP được nhiều tỉnh, thành trong cả nước quan tâm xây dựng, trong đó có tỉnh Phú Thọ. Triển khai Chương trình thực hiện chương trình, tỉnh Phú Thọ xác định mục tiêu xây dựng một số sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng - điểm du lịch trên cơ sở phát triển từ các sản phẩm, dịch vụ du lịch sẵn có đang khai thác phục vụ khách du lịch và giao cho ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các Sở, ngành, địa phương liên quan tổ chức hướng dẫn và hỗ trợ xây dựng sản phẩm đó là Du lịch cộng đồng Hùng Lô, xã Hùng Lô, thành phố Việt Trì và Du lịch cộng đồng Xuân Sơn, xã Xuân Sơn, huyện Tân Sơn.
Sản phẩm du lịch văn hóa cộng đồng Hùng Lô và du lịch sinh thái cộng đồng Xuân Sơn là hai loại hình sản phẩm du lịch đã được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch định hướng và hỗ trợ phát triển từ rất sớm. Ngành đã tham mưu cho tỉnh và tiến hành hỗ trợ nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ tại các điểm du lịch cộng đồng, cụ thể như:
Tại Xuân Sơn: Xây dựng công trình cải tạo cảnh quan môi trường sinh thái xóm Dù, nhà văn hóa xóm Dù và điểm tư vấn hỗ trợ khách du lịch gắn với trưng bầy, tổ chức hoạt động văn hóa cộng đồng tại xóm Dù, xã Xuân Sơn; Xây dựng hệ thống biển quảng bá điểm đến, biển chỉ dẫn, sơ đồ tuyến điểm tham quan, xây dựng một số điểm nhấn du lịch; hỗ trợ đồng bào dân tộc Dao, Mường xây dựng mô hình điểm du lịch cộng đồng homestay đạt chuẩn phục vụ khách du lịch; Giao Trung tâm thông tin xúc tiến du lịch thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tư vấn, hỗ trợ và định hướng cho các chủ hộ trong việc phát triển du lịch cộng đồng kết hợp với du lịch sinh thái; Hàng năm tổ chức đào tạo tập huấn nghiệp vụ du lịch, kỹ năng tổ chức các hoạt động kinh doanh cộng đồng, tổ chức biểu diễn văn nghệ dân gian phục vụ khách du lịch cho gần 100 lượt người dân địa phương.
Tại Hùng Lô: Định hướng và hỗ trợ xây dựng, xúc tiến, khai thác các sản phẩm du lịch, trong đó phải kể đến sản phẩm du lịch “Hát Xoan làng cổ” được tổ chức biểu diễn phục vụ du khách tại Đình Hùng Lô; sản phẩm du lịch cộng đồng gắn với thăm quan nhà cổ; sản phẩm du lịch trải nghiệm gói bánh chưng, trải nghiệm làng nghề nông nghiệp nông thôn... đồng thời đã hỗ trợ xây dựng Cổng làng, hệ thống biển chỉ dẫn kết hợp quảng bá, biển chỉ dẫn điểm đến, hỗ trợ trưng bày và các trang thiết bị cho các hộ dân đón khách.
Sản phẩm du lịch cộng đồng Hùng Lô, du lịch cộng đồng Xuân Sơn cũng đã được ngành tăng cường quảng bá, giới thiệu trên các trang thông tin điện tử, các trang mạng facebook, zalo, you tobe thu hút hàng chục nghìn lượt theo dõi; các thông tin, hình ảnh về dịch vụ du lịch cộng đồng được quảng bá tại các sự kiện, hội chợ trong và ngoài tỉnh… thu hút nhiều nghìn lượt du khách quan tâm, tìm hiểu. Trung tâm thông tin xúc tiến du lịch tỉnh cũng đã hỗ trợ xây dựng các Website, bộ nhận diện thương hiệu du lịch và liên kết giới thiệu điểm đến, dịch vụ trên trang thông tin điện tử du lịch của tỉnh.
Cùng với sự tích cực quan tâm phát triển sản phẩm của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch, huyện Tân Sơn và thành phố Việt Trì cũng đã tập trung huy động nguồn lực nâng cấp các tuyến đường kết nối đến Hùng Lô, Xuân Sơn, xây dựng bãi đỗ xe, hình thành khu vực trưng bày, bán các sản phẩm đặc sản, sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm OCOP phục vụ du khách, vận động người dân tích cực tham gia các hoạt động du lịch; quan tâm nâng cấp cơ sở hạ tầng nông thôn mới như hệ thống cấp điện, cấp thoát nước, viễn thông, đảm bảo an ninh, an toàn… nhằm đáp ứng cao nhất nhu cầu của nhân dân và khách du lịch.
Bên cạnh việc quan tâm đầu tư hỗ trợ xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch, triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm, ngành đã hướng dẫn các địa phương thực hiện xây dựng mô hình quản lý dịch vụ du lịch cộng đồng theo quy định tại Nghị định 77/2019/NĐ-CP ngày 10/10/2019 của Chính phủ về Tổ hợp tác phù hợp với điều kiện thực tế, các hộ dân tham gia cung cấp dịch vụ du lịch cộng đồng đã cùng bàn bạc thống nhất để vận hành sản phẩm dịch vụ song song với sự quản lý của chính quyền địa phương; tư vấn, hướng dẫn các hộ dân hoàn thiện các dịch vụ phục vụ khách du lịch. Từ đó, dịch vụ du lịch tại các điểm do cộng đồng thực hiện cũng đã được định hình rõ, trong đó phải kể đến Dịch vụ thuyết minh hưỡng dẫn, dịch vụ trải nghiệm làng nghề, thăm quan nhà cổ, mua sắm đặc sản địa phương, chợ quê, trải nghiệm Di sản văn hóa Hát Xoan Phú Thọ, dịch vụ ăn uống tại Hùng Lô; Dịch vụ thuyết minh hướng dẫn, trải nghiệm văn hóa dân tộc thiểu số; dịch vụ ăn, nghỉ tại các Home stay, dịch vụ ngâm chân, tắm lá bà con dân tộc; mua sắm các sản vật địa phương… tại Xuân Sơn. Năm 2022, sau khi đại dịch Covid được kiểm soát ổn định, lượng khách du lịch đến Hùng Lô và Xuân Sơn đã có mức tăng trưởng mạnh, ước đạt khoảng 200% so với năm 2021; một số địa phương trong tỉnh đã nhận thấy những tác dụng tích cực trong việc phát triển sản phẩm OCOP dịch vụ du lịch cộng đồng – điểm du lịch và đã đề xuất với tỉnh về phát triển các sản phẩm này tại địa phương mình trong những năm tiếp theo của giai đoạn 2021-2025.
Với những nỗ lực và sự phối hợp của các cấp, các ngành cùng sự vào cuộc tích cực của người dân tại Hùng Lô và Xuân Sơn, tháng 10 năm 2022, sản phẩm Dịch vụ du lịch cộng đồng Hùng Lô và Dịch vụ du lịch cộng đồng Xuân Sơn đã được Hội đồng đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh Phú Thọ tổ chức đánh giá, thẩm định thực tế, chấm điểm theo Bộ tiêu chí đánh giá sản phẩm OCOP, sản phẩm đã đạt yêu cầu của sản phẩm OCOP tiêu chuẩn 3 sao với các tiêu chí như “Sản phẩm và sức mạnh cộng đồng”, “Khả năng tiếp thị”, “Chất lượng sản phẩm”… và đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ quyết định công nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn 3 sao tại Quyết định số 3050/QĐ-UBND ngày 18/11/2022.
Có thể nói việc phát triển các sản phẩm OCOP dịch vụ du lịch cộng đồng tại các địa phương của tỉnh Phú Thọ trong những năm qua đã góp phần thúc đẩy việc nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng du lịch, các sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn được hình thành và từng bước phát triển theo hướng nâng cao chất lượng, chuyên nghiệp hơn, đáp ứng nhu cầu thưởng thức trải nghiệm của khách du lịch. Sản phẩm đã mang lại hiệu quả thiết thực, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương, góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đồng thời nâng cao ý thức của bà con trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, bảo vệ tài nguyên, môi trường, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương, xây dựng nông thôn mới phát triển bền vững./.
Ảnh: Dịch vụ du lịch cộng đồng ở Xuân Sơn (ST)
Ảnh: Dịch vụ du lịch cộng đồng ở Hùng Lô (ST)
Ảnh 3: Chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao (ST)