I- THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢNG CÁO NGOÀI TRỜI:
Cùng với sự phát triển năng động của kinh tế - xã hội, hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã hình thành và phát triển khá mạnh, đa dạng về hình thức và được thực hiện với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, trong đó tập trung chủ yếu vào một số hình thức chính như: bảng tấm lớn, biển ốp bên hông tường nhà, mặt tiền nhà, biển hộp đèn, panô nhỏ treo tại cửa hàng và băng rôn. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động kinh doanh quảng cáo trên địa bàn không ngừng tăng về số lượng cũng như năng lực thực hiện các công trình tuyên truyền, quảng cáo hiện đại, có quy mô lớn. Toàn tỉnh hiện nay có trên 60 doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh quảng cáo, hàng năm thực hiện treo hàng 1000 lượt băng rôn quảng cáo thương mại và hàng chục biển bảng quảng cáo tấm lớn giới thiệu sản phẩm, dịch vụ và hàng trăm lượt bảng tấm nhỏ phục vụ kinh doanh tại các hộ gia đình trên địa bàn trong và ngoài tỉnh.
Hoạt động quảng cáo ngoài trời đã phát huy được hiệu quả, phục vụ cho công tác tuyên truyền nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và các địa phương. Quảng cáo đã thể hiện vai trò là kênh thông tin quan trọng, truyền tải một cách kịp thời, sinh động, hiệu quả các chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước cũng như sản phẩm của doanh nghiệp, các tổ chức xã hội đến với các tầng lớp nhân dân trong tỉnh.
Năm 2008, Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ đã phê duyệt và ban hành Quy hoạch địa điểm, vị trí thực hiện quy hoạch quảng cáo ngoài trời trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đến năm 2015, trong thời gian qua quy hoạch đã được triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh, bước đầu đã đạt được kết quả nhất định. Tuy nhiên, hiện nay tỉnh Phú Thọ chưa đầu tư được hệ thống khung, cột treo băng rôn phục vụ hoạt động quảng cáo thương mại, ít bảng, biển quảng cáo có quy mô lớn, hiện đại. Các hình thức quảng cáo chậm được đổi mới: Đa số các loại bảng, biển có hình thức và kiểu dáng cũ do xây dựng từ nhiều năm trước, hình thức đơn điệu, chưa áp dụng công nghệ mới - hiện đại, hiện nay nhiều vị trí đã không phù hợp hoặc bị che lấp bởi các công trình xây dựng, cây xanh; hiệu quả truyền tải thông tin thấp, hình thức chưa tương xứng với nội dung, gây lãng phí ngân sách, tốn nhiều diện tích sử dụng đất, chưa gắn kết giữa hoạt động tuyên truyền phục vụ chính trị với quảng cáo thương mại, đặc biệt là 02 loại hình: Biển tấm lớn và băng rôn. Chưa có các hình thức quảng cáo với công nghệ hiện đại như biển chỉ dẫn, biển nan chớp lật, hệ thống biển quảng cáo tấm lớn phần lớn tập trung tại Thành phố Việt Trì và một số huyện lân cận, hệ thống bảng quảng cáo tấm lớn tại các khu - cụm công nghiệp chưa phát triển...
Hiện nay, do sự phát triển kinh tế - xã hội, phát triển hạ tầng giao thông trong quá trình thực hiện Quy hoạch đã phát sinh nhiều bất cập đòi hỏi cần được điều chỉnh, bổ sung kịp thời như: Đối với các trường hợp lắp đặt các Pano quảng cáo ngoài trời quy cách thực hiện chưa được thống nhất; vị trí xây dựng bảng quảng cáo còn chưa phù hợp, chưa đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp; Đặc biệt sau khi Luật quảng cáo được ban hành, công tác triển khai xây dựng quy hoạch quảng cáo ngoài trời với nội dung hướng dẫn chi tiết về xây dựng quy hoạch quảng cáo tại Luật quảng cáo; Nghị định 181/2013/NĐ- CP ngày 14/1/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Quảng cáo và Thông tư số 19/2012/TT- BXD ngày 31/10/2013 của Bộ xây dựng ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phương tiện quảng cáo ngoài trời là căn cứ để đẩy mạnh việc xây dựng, phê duyệt và triển khai thực hiện quy hoạch quảng cáo. Thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Văn hóa, thể thao và Du Lịch Phú Thọ đã khảo sát thực trạng, đề xuất biện pháp chấn chỉnh hoạt động quảng cáo ngoài trời...xây dựng đề cương nhiệm vụ và quy hoạch quảng cáo ngoài trời trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 báo cáo UBND tỉnh phê duyệt vào quý IV năm 2016.
Quy hoạch quảng cáo ngoài trời tỉnh Phú Thọ được phê duyệt sẽ tạo ra những định hướng lâu dài có tính ổn định. Nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước đối với hoạt động quảng cáo, tiếp tục đưa hoạt động quảng cáo đi vào nền nếp nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng, của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động quảng cáo, góp phần tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Việc quản lý, thực hiện quy hoạch sẽ trực tiếp tạo ra cơ sở pháp lý, tạo điều kiện cho hoạt động quảng cáo đi vào nề nếp, phù hợp với mỹ quan đô thị, thích ứng với quá trình phát triển và hội nhập. Tạo hành lang pháp lý thông thoáng, thực hiện cải cách hành chính trong việc thẩm định hồ thông báo sản phẩm quảng cáo của các tổ chức, cá nhân... Đồng thời sắp xếp, bố trí hệ thống tuyên truyền, quảng cáo theo hướng hiện đại, đồng bộ, phù hợp với kiến trúc hạ tầng, tốc độ và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tiếp cận và áp dụng công nghệ quảng cáo hiện đại nhưng vẫn kế thừa, duy trì hệ thống bảng quảng cáo ngoài trời còn phù hợp đang thực hiện. Bảo đảm và nâng cao yếu tố cảnh quan, tính văn hóa, kiến trúc và văn minh đô thị, trật tự an toàn xã hội trong hoạt động quảng cáo tại tỉnh Phú Thọ.
Tuy nhiên, vấn đề khó khăn là làm thế nào để quy hoạch thực sự có tác dụng, cộng đồng trách nhiệm giữa các cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp, nhất thiết cả hai phía đều phải nhận thức về lợi ích của quy hoạch và thực hiện đúng quy hoạch được duyệt là sự phát triển đúng hướng. Ngành quảng cáo là một ngành kinh tế như các ngành kinh tế khác cần được đối xử bình đẳng; Ngược lại phía quản lý nhà nước, quản lý xã hội cũng đòi hỏi phải nhận được sự tôn trọng, thái độ hợp tác, cộng đồng trách nhiệm từ phía doanh nghiệp quảng cáo để lợi ích chung không bị xâm phạm.
Bên cạnh đó các văn bản pháp quy trong lĩnh vực quảng cáo còn một số bất cập gây không ít khó khăn khi xây dựng quy hoạch tại địa phương: Do yêu cầu phải áp dụng quy chuẩn, việc xây dựng Quy hoạch quảng cáo tại Phú Thọ nói riêng và các tỉnh nói chung sẽ không đáp ứng được yêu cầu của Luật quảng cáo. Trong trường hợp điều chỉnh lại quy hoạch theo quy chuẩn thì nhiều công trình quảng cáo đã xây dựng theo Quy hoạch triển khai trước đó sẽ bị tháo dỡ hàng loạt, gây tổn thất tài sản cho doanh nghiệp...
Biển hộp đèn phát huy hiệu quả về ban đêm tuyên truyền nhiệm vụ chính trị
II. ĐÁNH GIÁ CHUNG:
1. Ưu điểm
- Hoạt động quảng cáo trên địa bàn tỉnh đã được UBND tỉnh và UBND thành phố và các sở, ban, ngành liên quan quan tâm xây dựng quy hoạch và tạo điều kiện phát triển và đã đạt được một số kết quả tích cực, góp phần vào công cuộc xây dựng kinh tế- văn hoá- xã hội trên địa bàn tỉnh, làm cho cảnh quan đô thị thêm màu sắc đa dạng và phong phú, hấp dẫn.
- Công tác quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo trên địa bàn tỉnh đã được thực hiện nghiêm túc theo luật quảng cáo và các văn bản quy định của nhà nước. Các doanh nghiệp và các tập thể, cá nhân tham gia hoạt động quảng cáo đều tự giác chấp hành nghiêm các quy định của Nhà nước và của tỉnh về lĩnh vực hoạt động quảng cáo. Quy trình quản lý thông báo sản phẩm quảng cáo được tiến hành đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi, thông thoáng cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động quảng cáo trên địa bàn tỉnh.
- Công tác thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo được tiến hành thường xuyên, có hiệu quả, đặc biệt quan tâm xử lý các hình thức quảng cáo gây phản cảm bức xúc cho xã hội như treo dán, in trên tường, cột điện, rải tờ rơi.v...v. Các hoạt động quảng cáo ngoài trời, hoạt động quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng từng bước đi vào nền nếp, các vi phạm được nhắc nhở, chấn chỉnh và xử lý kịp thời.
- Hình thức, nội dung quảng cáo đã phát triển theo hướng đa dạng, phong phú và gắn liền với các sản phẩm hàng hoá có trên địa bàn tỉnh.
2. Tồn tại
Hoạt động quảng cáo còn mang tính thời vụ với ý thức vụ lợi làm ăn nhỏ, khép kín trong địa bàn tỉnh, nên hiệu quả còn thấp. Chưa mở rộng địa bàn tuyên truyền, quảng cáo ra các tỉnh, thành trên phạm vi cả nước.
Phát triển quảng cáo chưa đồng đều, chưa gắn liền với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Công tác quản lý, thực hiện quảng cáo còn thụ động, chưa tạo được sự thống nhất, đồng bộ, tính chuyên nghiệp hoá chưa cao. Công tác quản lý các hoạt động tuyên truyền quảng cáo thuộc lĩnh vực y tế và kinh doanh thuốc thú y, giống cây trồng chưa được quan tâm.
Hiện nay còn tồn tại một số lượng lớn biển bảng quảng cáo đặt tại các cửa hàng, đại lý nhưng chủ cơ sở không thực hiện việc xin phép quảng cáo ( Tập trung chủ yếu trên địa bàn thành phố Việt Trì và Trung tâm các huyện, thị xã).
Công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động quảng cáo đôi khi chưa kịp thời, nhận thức của một số ngành, địa phương, doanh nghiệp về lĩnh vực quảng cáo còn nhiều hạn chế .
Việc huy động các tổ chức kinh tế - xã hội, doanh nghiệp tham gia hoạt động quảng cáo còn hạn chế. Việc đẩy mạnh xã hội hoá hoạt động quảng cáo mới chỉ diễn ra ở những thời điểm có các sự kiện lớn, chưa thường xuyên, liên tục.
III. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT:
1- Bộ VH, TT & DL:
Tổ chức các lớp tập huấn về tìm hiểu, nghiên cứu và trao đổi kinh nghiệm giữa các tỉnh, thành về thực hiện Luật quảng cáo và các văn bản pháp luật hướng dẫn chi tiết thực hiện Luật Quảng cáo.
2- UBND tỉnh:
- Phê duyệt "Qui hoạch quảng cáo ngoài trời trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016- 2020, định hướng đến năm 2030" làm căn cứ triển khai thực hiện Luật quảng cáo.
3- Một số Sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thành, thị:
- Phối hợp với Sở VH, TT & DL góp ý kiến xây dựng "Qui hoạch quảng cáo ngoài trời trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030" hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra hoạt động tuyên truyền cổ động trực quan và quảng cáo trên các tuyến đường giao thông trên địa bàn tỉnh.
Trên đây là tham luận đánh giá tình hình hoạt động quảng cáo trên địa bàn tỉnh Phú Thọ tại Hội thảo về công tác xây dựng quy hoạch quảng cáo tại địa phương năm- 2016./.
Đặng Đình Thuận
TP Nghiệp vụ Văn hóa- Sở VH,TT & DL Phú Thọ